آب آشامیدنی و گیاهان در نزدیکی پسماندهایی که بوی مرگ می دهند.

آن روزها در مورد مدیریت پسماند های عادی خبرهای جدید بسیاری نشر یافته شده می می شود به همین دلیل اکنون اکثرا و بیشتر شهروندان و مردم شهر می دانند که یک چهارم از پسماند های کل کشور در هفت استان شمالی کشور تولید می می شود و همچنین مسئولان نیز به آن فکر کردن و اندیشیدن کردن و اندیشیدن افتاده اند که جهت مدیریت آنها راهکارهای مناسبی در نظر بگیرند، ولی باید توجه داشت در کنار لزوم توجه به مدیریت پسماند های شهری و همچنین روستایی بایستی و حتما تاکید کرد سر و همچنین سامان دادن به پسماندهای صنعتی کشور در سایه قرار گرفته می باشد و همچنین کمتر مقام مسئولی دغدغه مدیریت آن هم را دارد، زیرا اکنون شرایط به گونه ای می باشد که آمار دقیقی از مقدار و اندازه و میزان تولید پسماندهای صنعتی در کشور وجود ندارد و همچنین کارشناسان آن حوزه با توجه به تولید کشورهایی که شرایطی مشابه ایران دارند، مقدار پسماندهای صنعتی را برآورد می کنند.

۴ میلیون تن در سال شمسی

بایستی و حتما هشدار داد که در کشورمان نمی قدرت برآورد دقیقی از مقدار و اندازه و میزان تولید پسماند های صنعتی کرد، ولی باید توجه داشت با توجه به شرایط کشورهایی مانند هند یا مالزی کارشناسان تخمین می زنند سالانه دو تا چهار میلیون تن پسماند صنعتی خطرناک در کشور تولید می می شود، پسماند هایی که هیچ گونه مدیریت ویژه و همچنین از پیش مشخص کردن شده ای جهت آنها وجود ندارد.

کارشناسان باتوجه به ویژگی هایی مانند قابلیت اشتعال، اسیدی و همچنین سمی بودن، درجه خطرناک بودن پسماند ها را مشخص کردن می کنند. تورج فتحی، یکی کارشناس نهاد حفاظت محیط زیست با گفتن آن که براساس اطلاعات موجود حدود ۲۰۰ هزار صنعت در کشور وجود دارد، در مورد مقدار و اندازه و میزان خطرناک بودن پسماندهای صنعتی در گفت و همچنین گو با جام جم می افزاید: بیش از ۸۵۰ نوع ماده شیمیایی خطرناک در پسماندهای صنعتی وجود دارد که سلامت انسان و همچنین منابع آب و همچنین خاک کشور را تهدید می کند.

نقطه اینجاست آن کارشناس با صراحت تاکید می کند: اکنون هیچ زباله سوز استانداردی جهت امحای چنین پسماند هایی در کشور وجود ندارد.

داریوش گلعلی زاده، دست یار فنی اداره محیط زیست استان تهران نیز در گفت و همچنین گو با جام جم اظهار می کند: آمار دقیقی در مورد تولید پسماند در کشور وجود ندارد، ولی باید توجه داشت در استان تهران ۱۸ هزار واحد صنعتی فعال خواهند بود افزون بر آن ۵۰ هزار کارگاه کوچک نیز در آن کلانشهر وجود دارد که پسماندهای خطرناک تولید می کنند.

آن در حالی می باشد که ضایعات و همچنین پسماندهای صنایع عادی نیستند که بتوان مانند پسماندهای شهری آنها را جمع آوری و همچنین بازیافت کرد، جهت بی خطر شدن آن پسماندها بایستی و حتما دستورالعمل هایی را رعایت کرد که تنها و فقط از عهده نیروهای آموزش دیده و همچنین متخصص بر می آید.

پسماندهای خطرناک از سوی صنایع پهناور و بزرگ مانند فولاد، نفت و همچنین گاز در منطقه ها و مناطق متنوع و گوناگون و مختلف کشور مانند عسلویه، بندر ماهشهر، خوزستان، استان مرکزی، اصفهان آذربایجان شرقی، تهران و همچنین البرز تولید می می شود، ولی باید توجه داشت روند مدیریت پسماند های آنها سال شمسی هاست که بلاتکلیف باقی مانده می باشد.

بایستی و حتما یادآور شد که براساس قانون مدیریت پسماند، صنایع موظف خواهند بود پسماندهای تولید کرده خود را مدیریت کنند، جهت آن کار صنایع بایستی و حتما ابتدا بخشی به عنوان مدیریت پسماند یا محیط زیست تشکیل دهند، ولی باید توجه داشت چنین ساختاری در خیلی از صنایع کشور وجود ندارد و همچنین نحوه عملکرد بعضی که تشکیل شده نیز اصولی نیست.

چنانچه صنایع اصول ابتدایی و اولیه را جهت مدیریت پسماندهای خود رعایت کنند، مشخص خواهد شد که آنها در روز چقدر پسماند تولید کرده و همچنین مشخص می می شود پسماندهای آنها چقدر خطرناک می باشد، در مرحله بعد پسماندها بسته بندی و همچنین تفکیک شده و همچنین برچسب هایی روی آنها نصب می می شود که درجه خطرناک بودن آنها را یادآوری می کند. بعد از آن مرحله نیز با توجه به شرایط پسماند آنها را در محل های مناسبی نگهداری می کنند تا بستر جهت امحای آنها مهیا می شود.

آلودگی منتقل می می شود

ولی باید توجه داشت مشکل دیگر آن می باشد که در کشورمان سایتی که بتواند به روش کامل پسماندهای صنعتی را امحا کند، وجود ندارد به همین دلیل صنایع ترجیح می دهند به هر شکلی پسماندهای خود را از انبار خارج کنند حتی در صورتی که آن کار آنها باره را جهت وقوع حوادث ناگوار فراهم کند.

فتحی در آن باره می افزاید: متاسفانه از آنجایی که نظارتی دقیقی روی مدیریت پسماند صنایع صورت نمی گیرد، بسیاری از آنها آن کار را بدرستی انجام نمی دهند جهت نمونه می قدرت صنعتی را در نظر گرفت که پسماندی مانند مواد شیمیایی و همچنین نفتی دارد، هرچند تنها راه مدیریت آن پسماند سوزاندن آن هم در زباله سوزهای پیشرفته و همچنین صنعتی می باشد، ولی باید توجه داشت بعضی از تولیدکننده ها جهت دور زدن آن مشکل در روزنامه جهت فروش پسماند خود آگهی نشر یافته شده می کنند، جهت نمونه ادعا می کنند روغن صنعتی کارکرده و همچنین ضایعاتی دارند، در خیلی از آن مزایده ها روغن های ضایعاتی خطرناک که تنها راه امحای آنها سوزاندن در دستگاه های زباله سوز خاص می باشد به جای امحا و همچنین انبار شدن در محل های مناسب در کارگاه های زیرزمینی به واکس و همچنین گریس تغییر پیدا کردن می شوند و همچنین به آن شکل سلامت شهروندان و مردم شهر با بهره بری و استفاده از آنها به خطر می افتد.

آن در حالی می باشد که بایستی و حتما تاکید کرد بسیاری از پیمانکارانی که جا به جایی پسماندهای صنعتی را به عهده می گیرند نیز آموزش و همچنین تخصص مورد بهره بری و استفاده و نیاز ضروری را ندارند، به همین دلیل باعث نشر آلودگی در محیط زیست کشور می شوند.

حمل و همچنین نقل پسماندهای صنعتی مستلزم و نیاز به خودروهای ویژه ای دارد که به موقعیت یاب های ماهواره ای مجهز خواهند بود، افزون بر آن، مسیرهای جا به جایی آن مواد نیز بایستی و حتما از قبل مشخص باشد، ولی باید توجه داشت خیلی از تولیدکننده ها در آن باره سهل انگاری کرده و همچنین پیمانکارانی را به کار می گیرند که آموزش دیده نیستند و همچنین از کامیون های غیراستاندارد جهت آن کار بهره بری و استفاده می کنند.

چنین عملکرد های نامناسبی از لحاظ ایمنی و همچنین بهداشت جهت کارکنان صنایع و همچنین شرکت های پیمانکار نیز خطرناک می باشد، همچنین و علاوه بر آن زیرا و به درستی که آمار سوانح جاده ای در کشور بالاست، در بعضی استان های اروپایی تصادف کامیون های حامل پسماند بسیاری به نقل شده که سبب نشت مواد سمی و همچنین آلودگی خاک و همچنین آب شده می باشد.

جهت نمونه خبرگزاری نسیم قسمتهای آخر شهریور ماه قبل خبر از واژگونی یک قطار باری داد که محموله اش سود سوزآور بود، متاسفانه با نشت آن مواد به رودخانه سزار در استان لرستان نزدیک به ۱۲۰ هزار آبزی تلف شدند. براساس آن به گفته سالانه بیش از ۵۰ مورد واژگونی تانکرهای حامل مواد شیمیایی و همچنین مواد متنوع و گوناگون و مختلف به منابع آبی کشور رخ می دهد.

کارشناس نهاد حفاظت محیط زیست گفتن می کند: مدیریت آن پسماندها یکی از نقاط مبهم قوانین موجود می باشد، قوانین و همچنین آیین نامه مدیریت پسماند در سال شمسی های ۸۳ و همچنین ۸۴ تصویب شده، ولی باید توجه داشت آن قوانین علی رغم آن که در مورد زباله های شهری و همچنین روستایی ضابطه مند و همچنین شفاف خواهند بود، در مورد پسماندهای صنعتی نقص بسیاری دارد.

اکنون ادارات کل نهاد حفاظت محیط زیست استان ها به فعالیت صنایع نظارت می کنند، ولی باید توجه داشت آن ادارات از نظر ساختار در قسمت و بخش پسماند ضعف دارند، جهت مثال در هر استان یک کارشناس مسئول رسیدگی به پسماند های صنایع استان می باشد به همین دلیل نظارت به روش کامل صورت نمی گیرد.

در آن بین می قدرت به ضعف های موجود در امحای پسماندهای عفونی بیمارستان ها نیز اشاره کرد، زیرا پسماندهای عفونی بیمارستان ها نیز جزو پسماندهای خطرناک خواهند بود، مسئولان بیمارستان ها ادعا می کنند با بهره بری و استفاده از اتوکلاو پسماندهای خطرناک را به عادی تغییر پیدا کردن می کنند، ولی باید توجه داشت مشکل اینجاست که بعد از خارج شدن پسماندها از اتوکلاو شرایط جهت خطرناک شدن آنها وجود دارد و همچنین هر لحظه ممکن می باشد پسماندی که از اتوکلاو خارج شده دوباره عفونی می شود.

آن در حالی می باشد که خیلی از پسماندهای عادی نیز اجزای ویژه و همچنین خطرناک دارند، جهت نمونه در بین زباله های عادی می قدرت به لاک های آرایشی اشاره کرد که در تیم پسماند های خطرناک قرار می گیرند، ولی باید توجه داشت به تا حال جهت تفکیک آنها مدیریت مناسبی در نظر گرفته نشده می باشد. کارشناس نهاد حفاظت محیط زیست در آن باره می افزاید: تخمین زده می می شود ۴۰۰ نوع مواد خطرناک در پسماندهای شهری و همچنین روستایی وجود داشته باشد.

افزون بر آن بخشی از پسماند کشاورزی نیز مانند سم دفع آفات تاریخ مصرف قبل را نیز بایستی و حتما در تیم پسماندهای خطرناک به حساب آورد.

در مورد مراکز امحای زباله در کشور نیز می قدرت گفت چنین مراکزی در ساوه، اصفهان، قزوین و همچنین تبریز وجود دارد، ولی باید توجه داشت فعالیت آنها مناسب نیست، به عنوان مثال حدود دو ماه می باشد به دلیل بعضی معظلات و مسائل و مشکلات مرکز ساوه تعطیل شده می باشد. آن در حالی می باشد که کارشناسان تاکید می کنند ایرادهایی بر نحوه فعالیت آن وبسایت و مرکز خبرهای جدید ها وجود دارد. به همین دلیل بسیاری از صنایع اکنون در حال انبار کردن پسماندهای خود خواهند بود.

دست یار فنی اداره محیط زیست استان تهران با گفتن آن که فعالیت ها در آن باره اکنون مطلوب نیست، در مورد تلاش های نهاد محیط زیست جهت ساخته یا ایجاد وبسایت و مرکز خبرهای جدید استاندارد امحای پسماندهای صنعتی خاطرنشان می کند: جهت احداث وبسایت و مرکز خبرهای جدید ویژه پسماندهای صنعتی در استان تهران محلی مشخص شده می باشد، اراضی محل ساخت آن وبسایت و مرکز خبرهای جدید در حال واگذاری به شرکتی می باشد که جهت آن کار انتخاب شده می باشد.

او همچنین با گفتن آن که پسماندسوزی در اطراف تهران سبب آلوده شدن هوای آن کلانشهر می می شود، گفتن می کند: بایستی و حتما به سمت پایش آنلاین برویم و همچنین کار مدیریت پسماند صنعتی را از مبداء مدیریت کنیم.

بایستی و حتما تاکید کرد در کشور پسماندسوزی که به شکل استاندارد عملکرده و همچنین بتواند طیف گسترده ای از پسماندهای خطرناک را امحا کند، وجود ندارد به همین دلیل مسئولان بایستی و حتما به مدیریت پسماندهای خطرناک توجه بیشتری کنند و همچنین دست کم جهت بهبود شرایط با بازنگری در قوانین و همچنین به روز کردن جرائم صنایع را مجبور به رعایت استاندارد های مشخص کردن شده کنند.

لزوم ساخته یا ایجاد بانک اطلاعاتی پسماند

یکی از مسائلی که سبب شده مدیریت پسماندهای صنعتی در کشور با مشکل رو به رو می شود، نبود بانک اطلاعاتی پسماندهای صنعتی در کشور می باشد. چنانچه آن بانک در کشور تشکیل می شود می قدرت مشخص کرد هر کدام از صنایع چه پسماندی تولید کرده یا حجم تولیدات آنها چقدر می باشد، افزون بر آن می قدرت محاسبه کرد چه مواد سمی در پسماند های تولید شده وجود دارد و همچنین برآورد کرد که پسماندها در کدام نقاط کشور جا به جا شده و همچنین به چه شکل امحا می شوند.مشکل غیره ای که در آن بین وجود دارد، آن که بسیاری از صنایع پهناور و بزرگ و همچنین دولتی تمایلی به دادن اطلاعات شفاف در مورد مقدار و اندازه و میزان تولید پسماند خود ندارند، آنها با آن پنهان کاری سعی می کنند مقدار مالیاتی را که برایشان در نظر گرفته می می شود، کاهش دهند.

نقطه غیره ای که می قدرت به آن هم اشاره کرد آن می باشد که اکنون در اکثرا و بیشتر ادارات نهاد حفاظت محیط زیست کشور کارشناسان روی عملکرد شرکت های پیمانکاری نظارت می کنند که تجربه و همچنین تخصص کافی جهت امحای پسماند های خطرناک را ندارند.

به نظر می رسد جهت رفع آن مشکل بایستی و حتما هماهنگی بین دستگاه ها اکثرا و بیشتر شده و همچنین قوانین بازدارنده تری تصویب می شود. به هر حال بانک اطلاعات پسماندهای صنعتی مانند دیگر بانک های اطلاعاتی در کشور بایستی و حتما تشکیل می شود. براساس قانون، نهاد حفاظت محیط زیست مسئول ساخته یا ایجاد آن بانک اطلاعاتی می باشد، ولی باید توجه داشت به تا حال نتوانسته آن بانک اطلاعاتی را پیاده سازی و راه اندازی کند.

بنابراین مسئولان بایستی و حتما معظلات و مسائل و مشکلات آن حوزه را به شکل جدی تری پیگیری کرده و همچنین با اهرم های قوانین و قانونی صنایع را وادار به ارائه اطلاعات درست کنند. آن در حالی می باشد که بایستی و حتما تاکید کرد بهره بری و استفاده از فناوری های نو نیز جهت امحای پسماندهای خطرناک بایستی و حتما مورد توجه قرار گیرد، زیرا اکنون در بسیاری از کشورهای موفق محققان توانسته اند تهدید پسماندهای خطرناک را به فرصت تغییر پیدا کردن کنند به آن شکل که آنها با بازیافت موفقیت آمیز آن مواد توانسته اند کسب در آمد کنند.

منبع: جام جم / مهدی آیینی / تیم جامعه