با ایران زیبا چه کرده ایم؟!
|با ایران زیبا چه کرده ایم؟! ازاصلحیت|
لاکپشتهای خلیجفارس در محاصره پلاستیک
بچه لاکپشتها که از تخم درآمدند، باید راهی دریا میشدند. همراه هم مسیر دریا را در پیش گرفتند ولي بايد توجه داشت آنها که دقایقی بعد به دریا رسیدند تعدادشان کمتر از آنی بود که ابتدای مسیر همراه شدند. همیشه همین است؛ هرچه میگذرد تعداد کمتر میمي شود. بعضی بچه لاکپشتها در میانه راه بین زبالهها و همچنين پلاستیکهای به ساحل آمده، گرفتار میشوند و همچنين هیچوقت به دریا نمیرسند. آنها هم که دریا نصیبشان میمي شود، در صورتي که در پلاستیکهای رها شده روی آب یا تکه تورهای فرسوده ماهیگیری به دام نیفتند، خوش اقبالند. این داستان تکراری هر ساله «نخیلو» است؛ جزیرهای که زیستگاه اصلی لاکپشتهای پوزه عقابی در آبهای بوشهر است؛ پوزه عقابیهای در معرض انقراض.
هفته قبل نقل از تکاندهنده نهاد ملل از اقدامات تخریبی بشر در مورد محیطزیست و همچنين انقراض قریبالوقوع یک میلیون گونه جانوری و همچنين گیاهی منتشر شد. در بخشی از این نقل از به تولید انبوه زباله اشاره شده و همچنين اینکه از سال شمسي ۱۹۸۰میزان آلودگی پلاستیکی در جهان ۱۰ برابر شده است. چندروز قبل نیز ۱۸۰کشور جهان بر سر کنترل صادرات پسماندهای پلاستیکی به توافق رسیدند؛ پلاستیکهایی که سالانه ۸میلیون تن از آنها وارد دریاها و همچنين اقیانوسها شده و همچنين تأثیر منفی بر اکوسیستم گذاشته است. دانشمندان میگویند هماکنون حدود ۱۰۰میلیون تن پلاستیک در اقیانوسها یافت میمي شود. پرندگان نیز ازجمله قربانیان پسماندهای پلاستیکیاند؛ از اینرو شعار سال شمسي ۲۰۱۹برای روز جهانی پرندگان مهاجر،«برای حفاظت از پرندگان، چارهای جز حل معضل آلودگیهای پلاستیکی نیست» انتخاب شده است؛ پرندگانی که پلاستیکهای کوچک قرار گرفته در میان طعمهها را تشخیص نداده و همچنين آنها را میبلعند یا به جوجههایشان میخورانند و همچنين آسیبهای جدی دیده یا تلف میشوند. هماکنون با پژوهشهای انجام شده تخمین زده میمي شود که در دستگاه گوارش حدود ۹۰درصد پرندگان دریایی، پلاستیک وجود دارد. به تا حال عکسهای زیادی از گرفتار شدن گونههای متنوع و گوناگون و مختلف جانوری در پسماندهای پلاستیکی منتشر شده و همچنين آبهای ایران هم گرفتار همین معضل خواهند بود و همچنين بعضی گونههای متنوع و گوناگون و مختلف جانوری نیز در معرض تهدید قرار گرفتهاند. در این میان جزایر نخیلو و همچنين ام الگرم در استان بوشهر ازجمله زیستگاههای اصلی لانهگزینی و همچنين تخمگذاری گونههایی از پرندگان و همچنين لاکپشتهای پوزه عقابی در ایران است و همچنين با وجود مسکونی نبودن این جزایر ولي بايد توجه داشت زبالههای پلاستیکی رها شده توسط ماهیگیران و همچنين گردشگران، آنها را بیش از پیش تهدید میکند.
حضور بیموقع گردشگران در نخیلو
اوایل فروردین تا اوایل خردادماه، فصل تخمگذاری لاکپشتهاست. تخمهایشان را در ساحل میگذارند تا کمکم جوجهها متولد شوند. نخیلو، ازجمله پارکهای ملی دریایی در ایران است؛ یکی از منطقه ها و مناطق تحت حفاظت نهاد محیطزیست. گردشگران و همچنين صیادان و همچنين بومیان چه برای تفریح و همچنين چه برای صید به این جزیره غیرمسکونی میآیند. اوایل بهار هم یکی از بهترین زمانهای حضور در جنوب و همچنين نخیلوست؛ درست آن هم زمانی که ساحل جزیره، میزبان لاکپشتها و همچنين تخمهایشان است. ولي بايد توجه داشت حضور گردشگران در جزیره، لاکپشتها را میترساند. حامد مشیری، مدیر انجمن طرح سرزمین به همشهری میگوید: «ترس از روبهرو شدن با گردشگرانی که در جزیرهاند، یا لاکپشتها را مجبور میکند که جایی نامناسب را برای تخمگذاری در ساحل انتخاب کنند که معمولا با جزر و همچنين مد دریا، تخمها آسیب میبینند یا اصلا وارد ساحل نمیشوند و همچنين تخمهایشان را در آب رها کرده و همچنين آنها را تلف میکنند.»
به جز هیاهو و همچنين حضور آدمها در ساحل که لاکپشتهای به دنیا نیامده را قربانی میکند، زبالههای پلاستیکی که امروز به یکی از جدیترین معضلات دریاها و همچنين اقیانوسها تبدیل شده، خود لاکپشتها را هم تهدید میکند؛حتی آب پلاستیکهایی هم که دورتر از سواحل نخیلو و همچنين ام الگرم رها شدهاند را با خود به اینجا میآورد و همچنين قربانی میگیرد. تورهای صیادی رها شده در آب هم یکی دیگر از مقصران تلف شدن لاکپشتها و همچنين پرندگانی است که در ساحل این پارک ملی تخمگذاری میکنند. به گفته مشیری، بعضی صیادان تورهای فرسودهشان را در آب رها میکنند و همچنين جانوران در میان آن هم گرفتار و همچنين تلف میشوند.
به جز لاکپشتها، پرندگان مهاجر تابستانگذر هم، همین جزایر را برای تولد جوجههایشان انتخاب میکنند. پرستوهای دریایی و همچنين کاکلی کوچک و همچنين پهناور و بزرگ ازجمله آنها خواهند بود. پرستوها اوایل خرداد و همچنين کمی دیرتر از لاکپشتها به نخیلو میآیند، هر گونه در بخشی از ساحل لانه میگذارد و همچنين تخمگذاری میکند. جوجهها که به دنیا میآیند پرستوی مادر گاه به گاه آب دریا را بر سر جوجهها میریزد. جوجهها باید خیس شوند تا گرمای تابستان را دوام بیاورند ولي بايد توجه داشت در صورتي که پرنده مادر بهخاطر حضور آدمها احساس امنیت نکند، به لانه بازنمیگردد و همچنين جوجهها میمانند و همچنين هرم آفتاب و همچنين تلف شدن! حسین دلشب،کارشناس محیطزیست و همچنين مدیرکل پیشین محیطزیست بوشهر در گفتوگو با همشهری از عکاسانی میگوید که دقایقی طولانی برای ثبت تصاویر از پرستوها، در گوشهای مینشستند و همچنين از پرنده مادری که ترس وجودش را گرفته بود تا سراغ جوجههایش را بگیرد، غافل بودند و همچنين آنچه میماند، جوجه پرستوهای تلف شده بود. دلشب ولي بايد توجه داشت میگوید: «یک دهه قبل تعداد زیادی از عکاسان و همچنين مشتاقان محیطزیست به اینجا میآمدند ولي بايد توجه داشت در سال شمسيهای اخیر تلاش شد حضور آنها کنترل شده باشد. حتی از عکاسان و همچنين تصویربرداران خواسته شد با فاصله از ساحل عکس و همچنين فیلم تهیه کنند تا پرندگان احساس امنیت و همچنين آرامش داشته باشند. هر قدر این امنیت بیشتر فراهم مي شود، تعداد بیشتری از پرندگان تابستانگذر به سمت نخیلو و همچنينام الگرم پرواز میکنند.» به گفته دلشب، سعی شده با آموزش به جوامع محلی و همچنين بومیان گونههای جانوری این جزایر از آسیبهای این چنینی محفوظ و همچنين در امان باشند. مشیری، مدیر انجمن طرح سرزمین ولي بايد توجه داشت معتقد است: اینجا بهعنوان پارک ملی دریایی، برنامه جذاب و جالب و خوب منسجمی برای گردشگری ندارد و همچنين در صورتي که برنامه جذاب و جالب و خوبای وجود داشت، در فصل تخمگذاری اجازه حضور گردشگران داده نمیشد.