زندگی واقعیتی است که آدم می بایست در راستای آن راه کمال را بپیماید تا بتواند به هدف نهایی اش برسد. هدف نهایی در حرکت آدم ، رسیدن به مقام والای آدم ی، قرب الی الله و تخلق به اخلاق الهی است. جهت حرکت صحیح دراین مسیر نیل به این هدف، برنامـه و دستورالعمل صحیح لازم است تا رهرو بتواند، بی آنکه سرگردان شود در مسیر صحیح بیشتر شدن به تعالی قدم بردارد.این راه را بایستی در وهله اول با ایمان به خدا شروع کرد، به کسی جز او دل نبست، و در راه اطاعت و عبادتش با اخلاص تلاش گام برداشت؛ بدیهی است با تکرار عمل صالح و ادامه اطاعت و عبادت، روح آدم ی صفا می یابد و جهت ادامه مسیر آمادگی بیشتر پیدا می نماید
مشاوره پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت
مشاوره پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت,مشاوره پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت,مشاوره پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت
زبان در قرآن
برای آدم دوچشـم قرار ندادیم؟ یک زبان و دو لب ( سوره بلد، آیا ت۹-۸)خداوند متعال در این ت به مهمترین نعمتهایی که به آدم عطا فرموده اشاره می نماید، تا او را وادار به اندیشه در خالق این نعمتها نماید، و با تحریک حسس شکرگزاری در داخـل جانش او را به سوی معرفت خالق سوق دهد.
نعمت زبان و نقش آن در زندگی آدم
مهمترین وسیله رابطه آدم با افراد بشر، و انتقال شفاهی اطلاعات از قومی به قوم دیگر و از نسلی به نسل دیگر به وسیله زبان انجام می شود، و اگر این وسیله ارتباطی نبود هرگز آدم نمی توانست تا این میزان در علم دانش در موارد معنوی پیشرفت نماید . زبان که از اندامهای حسی است، یگانه وسیله سخن گفتن فروبردن غذا است. ولی در قرآن در بین وظایف مختلف آن، روی نقش نشان دهنده ی آن تکیه می نماید از این زاویه به آن می نگرد، این پارت از هنرنمایی زبان آنچنان ارزش دارد که دیگر وظایف آن را تحت الشعاع خود قرار داده است.آدم از طریق محاوره، مذاکره گفت و شنود و پرسش پاسخ، می تواند با دیگران به گفتگ، مباحثه و مجادله بپردازد. تعلیم و تربیت که زمینه رشد و تکامل آدم ها را فراهم می سازد، از طریق روش انجام می شود که مهمترین وسیله برقراری ارتباط، زبان است. قوه های مغزی آدم مانند فکرکردن و دلیل کردن از عبارت امکانات ی می باشند که امکان شناخت و کسب دانش، را فراهم می سازد آدم به یاری زبان می تواند دیگران را از این گنجینه آگاه سازد. امیر ا لمؤمنین علی(ع) می فرماید:« شخصیت آدم زیر زبان او پنهان است.»با این وصف ایجاب می نماید که این عضو از اندامهای حسی مایه افزایش آدم یت نشان دهنده افکار اندیشه و روشنگر شخصیت آدم شمرده می شود.
موقعیت زبان در قرآن
خداوند متعال بعد از یادآوری آفرینش آدم ، مسئله روش به کمک زبان را یادآوری می نماید . بزرگترین مظهر لطف مهربانی خدا به آدم این است که نعمت قدرت تکلم و بیان را به او ارزانی داشته است. خداوند رحمان، قرآن را به تعلیم فرمود، آدم را آفرید، به او بیان را تعلیم داد. ( الرحمن، آیا ت ۳-۱)در این آیه خداوند به یکی از مهمترین نعمتها بعد از نعمت آفرینش آدم اشاره می نماید و می فرماید به آدم بیان را تعلیم دادیم. بیان از نظر مفهوم لغوی، مفهوم وسیع ای دارد و به هر چیزی گفته می شود که بین و آشکار کننده چیزی باشد. پس نه فقط نطق و سخن را حاوی می شود و بلکه کتابت خط و انواع ات عقلی و منطقی که مبین موارد مختلف و پیچیده است تمام در مفهوم بیان جمع است، هرچند شاخص این مجموعه همان سخن گفتن است. گرچه ما بدلیل عادت به سخن گفتن آن را مسئله آسان ای فکر می کنیم، ولی در واقع سخن گفتن از پیچیده ترین اعمال آدم است. چنانچه نقش بیان در تکامل پیشرفت زندگی آدم ها و پیدایش و ترقی تمدنها را در نظر بگیریم، اذعان خواهیم کرد که اگر این نعمت بزرگ نبود آدم هرگز نمی توانست تجربیات وعلوم را به آسانی از نسلی به نسل دیگر منتقل سازد. قدرت بیان و تکلم در ادای رسالت رسولان الهی نقش مهمی دارد بگونه ای که حضرت موسی(ع) از خداوند می خواهد هر نوع لکنت را از زبان او بردارد.و گره از زبانم بگشا، تا سخنان مرا بفهمند.( طه، آیا ت ۲۷-۲۸)
حضرت موسی( ع) در این آیه تقاضای قدرت بیان کرد، چه اینکه می دانست خوب یت آن حضرت ی است که قدرت ارائه و اظهار مطالب در صورت کامل وجود داشته باشد، و توانایی بازکردن گره های سخن که مانع درک و فهم شنونده می گردد به او داده شود، یعنی سخنش آن چنان فصیح و بلیغ باشد که تمام مخاطبان منظور وی را درک کنند. همچنین آن حضرت از خدا خواست، برادرش را که در سخن وری فصاحت داشت برای ادای رسالت او را یاری دهد. کلا ً کار بزرگ پیامبر پیامبران که ابلاغ رسالت الهی است به روش انتقال شفاهی بوده، و برای همین جهت خداوند به پیامبر مکرم اسلام(ص) نوید می دهد که، ما پیام های خود را به زبان تو آسان کردیم تا توسط آن پرهیزکاران را بشارت دهی.ما قرآن را بر زبان تو آسان ساختیم تا پرهیزکاران را توسط آن بشارت دهی دشمنان سرسخت را انذار کنی.( مریم، آیه ۹۷)پس زبان یگانه وسیله ای است که نیایش خداوند خیلی ی از فرایض ماننداقامه نماز و ادای شهادت اظهار ایمان و تحقق ادرود با آن صورت می گیرد. آنجا که خداوند می خواهد عنایت خود را نسبت به یکی از پیامبران بگو.نه ای ابراز نماید او را به مقام کلیمی مفتخر ساخته با او سخن می گوید و او را به جواب وامی دارد، چنانکه می فرماید: خداوند با موسی سخن گفت.(نساء آیه ۱۶۴)نزول وحی بر پیامبران مختلف است بعضی از طریق نزول فرشته وحی بعضی وقتها از طریق الهام بر قلب و برخي از طریق شنیدن صدا، به این ترتیب که خداوند امواج صوتی را در فضا اجسام می آفریده از این طریق با پیامبران حرف می کرده است. مقام موقعیت عظمت این نعمت چیزی نیست که بر امیزانی مخفی باشد.زبان گواه ضمیر، داور بین حق و باطل نشان دهنده حقایق اشیاء پدیدآورنده دوستی و دوستی وسیله سپاسگزاری است. خدمت بزرگی که زبان قرآن و لسان حضرت محمد(ص) در جامعه آدم ی انجام داد، هیچ قدرتی توانایی انجام آن را ندارد.
هم اکنون بعد از آبعضی از عظمت این عضو حساس در بدن، باید در مقابل، از مسئولیت آن هم آگاه شویم و بدانیم که بوسیله همین عضو از اندامهای حسی بزرگترین خدمتها عظیم ترین جنایت ها انجام می گیرد.
مسئولیت های زبان
هیچ سخنی را آدم تلفظ نمی نماید ، مگر اینکه نزد آن فرشته ای مراقب آماده جهت انجام مأموریت است.( ق، آیه ۱۸) خداوند متعال در این آیه روی خصوص الفاظ سخنان تکیه می نماید و این به ارزش فوق العاده و نقش موثر ی است که گفتار در زندگی آدم ها دارد، تا آنجا که گاهی عبارت مسیر اجتماعی را به سوی خیر یا شر تغییر می دهد. بسياري از مردم سخنان را جزء اعمال خویش نمی دانند و خود را در سخن گفتن آزاد می پندارند در حالیکه موثر ترین و خطرناکترین اعمال آدم ی، همان سخنان اوست. عمومیت تعبیر آیه نشان می دهد که همه الفاظ گفتار آدم ی ثبت می شود.امام صادق(ع) می فرماید: ی که دو مؤمن کنار می نشینند و بحث های خصوصی می کنند، حافظان اعمال به یکدیگر می گویند ما باید کنار رویم، شاید آنها سری دارند که خداوند آن را مستور داشته.راوی می گوید: مگر خداوند نمی فرماید: امام فرمود: اگر حافظان سخنان آنها را نشوند خداوندی که از اسرار با است می شنود می بیند. لذا ایت مصرف می شود که خداوند جهت اکرام و احترام مؤمن بعضی از سخنان او را که جنبه سری دارد از آنها مکتوم می دارد.
عظمت زبان در کلام و بیان
زبان مترجمان اندرون سجایای یک آدم است، چنانچه حضرت علی(ع) می فرماید:
فرد مرد در زیر زبان او نهفته پنهان است وقتی که او حرف زد شخصیت وی معلوم می شود. قرآن شریف گفتار و بیان را از مواهب خداوند به حساب می آورد آن را از آثار رحمت و برکت خدا می داند و تعلیم بیان به مفهوم گفتار سخنوری را که در ضمیر آدم است در وجود او قرار داده است. در واقع سخن گفتن از شگفتی ترین اعمال آدم است، این صوتی است که از ریه و حنجره بدست می آید برخي نشانه خشم برخي نشانه رضاست لذا نمی بایست از این نعمت مصرف باطل نمود. انبیای الهی با سلاح بیان مجهز شده مأمور به تبلیغ شده اند بارزترین خصیصه از بین خصایص و فضای ل آدم ، همان بیان تبیین تعلیم و تربیت است. قرآن وظیفه منحصر به فرد انبیا را ابلاغ معرفی کرده است. پیامبر وظیفه ای جز ابلاغ رسالت دستورهای الهی ندارد( مائده آیه ۹۹)چنانچه نقش بیان را در تکامل پیشرفت بشر و ترقی تمد نها در نظر بگیریم، اذعان خواهیم کرد که چنانچه این نعمت بزرگ نبود، آدم هرگز نمی توانست تجربیات علوم را از نسلی به نسل دیگر منتقل سازد.ازامام زین العابدین(ع) سئوال شد از کلام سخن گفتن و ساکت شدن کدام افضل است؟ امام(ع) فرمود:جهت هر کدام از اینها آفاتی است وقتی از آفات سالم ماند سخن گفتن افضل است از سکوت، عرض شد چگونه می شود ای فرزند، پیامبر، امام فرمود: انبیا اوصیا به خاموشی مبعوث نشده اند بلکه خداوند آنها را به سخنرانی فرستاده و بهشت با سکوت بدست نمی آید، و دوستی خدا را با سکوت نمی توان یافت، جلوی آتش دوزخ را با سکوت نمی توان گرفت، تمام اینها با سخن گفتن بدست می آید. من هیچزمان بین ماه و خورشید مساوی ی نمی گذارم، ولی تو می خواهی فضیلت سکوت را توصیف کنی و در مقام این نیستی که فضیلت سخن گفتن را از راه کم ارزشی سکوت، معرفی کنی. علی(ع) می فرماید:« اگر زبان گویا نباشد، بشر جزء هیکل و نقشی و یا چارپایی بیش نیست.»
علی( ع) میفرماید:«در آدم دو خصلت وجود دارد که تنها زبان آنها را آشکار می سازد. در مقام شهادت از باطن خبردهنده است. در مقام حکومت حکومت حل فصل کننده است در مقام نطق به سئوالات جواب دهنده است در مساوی نیازمندان شفاعت کننده است. در مقام توضیح مجهولات معرف انبیاء است. در مقام امارات دستور دهنده به کارهای نیک است در مقام واعظ، از کارهای بد بازدارنده است، در موارد مصیبت و غصه تعزیت گوینده تسکین دهنده است، در موارد حقد وحسد با مداحی آنها را از بین برنده است و خوش سراینده است که شنونده را به وجد می آورد.»
سخن نیک
به بندگانم بگو سخنی بگویند که با کیفیت ترین باشد براي چه که شیطان( توسط سخنان نا موزون) بین آنها فتنه فساد می نماید .( اسراء آیه ۵۳)خداوند متعالراهنمای گفتگو دلیل با مخالفان را میآموزد، چون اگر بحث مجادله باآموزش صحیح توأم نگردد بجای لطف دوستی خشونت بر آن حاکم گردد بی تاثیر خواهد بود. سخن خوب به مفهوم مفید بودن از لحاظ محتوا، نوع بیان و توأم بودن با فضای ل اخلاقی روشهای آدم ی . خداوند در این آیهروش بحث با دشمنان را به آنها می آموزد، چون گاهي وقتها مؤمنان طبق روشی که از قبل داشتند با هر کس که در عقیده با آنها مخالف بود به خشونت می پرداختند و آنها را صریحاً اهم جهنم و عذاب میخواند ند. قرآن مؤمنان را از این کار بازمی دارد دعوت به نرمش لطافت در بیان گزینش بهتریـن کلمات را می نماید تا از فساد شیطان بپرهیزند.در جای دیگر میفرماید: وقت ی که جاهلان آنها را مورد خطاب قرار می دهند به جهل سلامی که نشانه بی اعتنایی توأم با بزرگواری است یکی از پدیده های روحی آنها تحمل حوصله است.« ای افرادی که ایمان آورده اید از خدا بپرهیزید سخن حق و درست بگوئید.» ( احزاب، آیه ۷۰) زبان پربرکت ترین عضو بدن موثر ترین وسیله اطاعت هدایت اصلاح است و در عین حال خطرناکترین پرگناه ترین عضو بدن محسوب می شود در حدیثی از پیامبر نقل شده: ایمان هیچ بنده ای از بندگان خدا به راستی نمی گراید، مگر اینکه قلبش مستقیم گردد و قلبش مستقیم نمی شود مگر این که زبانش درست شود.در حدیثی از امام سجاد(ع) آمده است زبان هر آدم ی روزانه صبح از اعضای دیگر احوالپرسی می نماید و می گوید: چگونه صبح کردید؟ تمام آنها در جواب این اظهار می گویند حال ما خوب است، چنانچه تو بگذاری! پس اضافه می کنند تو را به خدا سوگند ما را رعایت کن، ما توسط تو اجر می بینیم و مجازات می شویم.در این زمینه روایات خیلی است که همگی حاکی از ارزش فوق العاده نقش زبان در بازبینی اخلاق تهذیب نفوس آدم ی دارد.در حدیثی می خوانیم:« هرگز پیامبر(ص) بر منبرش ننشست مگر اینکه این آیه را تلاوت می فرمود».
خواص سخن نیک
۱٫ اصلاح اعمال
خداوند متعال نتیجه قول( سدید) سخن حق را چنین بیان می فرماید: بدلیل تقوا و گفتارحق، اعمال شما را ویرایش می نماید و گناهان شما را می بخشد.( احزاب آیه ۷۱) در واقع تقوا سبب بازبینی زبان و سرچشـم ه گفتار حق است و گفتار حق یکی از عوامل موثر اصلاح اعمال است، بازبینی اعمال سبب آمرزش گناهان است. چرا که اعمال نیک گناهان را از بین می برند.( هود آیه ۱۴۴)
۲٫ بیشتر شدن روزی، طول عمر محبوبیت در خانواده
امام سجاد می فرماید: سخن نیک باعث فزونی مال و زیاد ی رزق و طول عمر می شود و محبوبیت آدم را در خانواده اش بیشتر شدن می دهد. آخرالامر وارد بهشت می شود.
