واقعیت این است که تاریخچه تلهفیلـم تولید و ساخت آن را میتوان با نیاز مخاطب اما شبکههای تلویزیونی به تأمین فیلـم سرگرمی مربوط دانست.
با گسترش شبکههای تلویزیونی اما ارتقا جمعیت بمخصوص بعد از انتها جنگ که جامعه به اوقات فراغت نیاز داشت، دیگر تهیه و تولید فیلم دیدنی های تلویزیون ی تولید داستانی های تلویزیونی نمیتوانست پاسخگوی نیاز رسانه مخاطبان آن باشد پس نهضت تلهفیلم دیدنی سازی از دهه ۷۰ شکل گرفت طی دهه ۸۰ به اوج خود رسید، طوری که تعداد تلهفیلم جذاب هایی که سالانه ساخـته میشوند، از تولید فیلم جذاب های تلویزیون ی در طول سال پیشی گرفته است.
معرفت تلهفیلم جذاب
تلهفیلم زیبا یا فیلم جذاب تلویزیونی، فیلـم ی است که بهطور اختصاصی برای شبکههای تلویزیونی ساخـته میشود. تلهفیلم جذاب ، واژه ترکیبی است که از تله (تلویزیون) فیلم جذاب (فیلم زیبا سینمای ی) میآید. آنچه در تلهفیلم دیدنی ارزش دارد فرم، زبان شیوه روایت فیلم جذاب تلویزیونی است نه نوع دوربین آن.
تاریخچه تلهفیلم زیبا در اروپا و آمریکا
تاریخچه تلهفیلم جالب در اروپا آمریکا به سالهای میانی دهه ۸۰ برمیگردد؛ زمانی که روش تولید TV ی و تلویزیونی تغییر کرد استودیوهای بزرگ فیلم زیبا سازی جای را به استودیوهای کوچک گروههای مستقل داد. کانادا یکی از سردمداران تولید تلهفیلم جذاب در جهان ست.
ویژگیهای تلهفیلم زیبا
جهت معرفت ماهیت و کارکرده ای تلهفیلم زیبا که آن را از شکلهای دیگر نمایش مثل فیلـم و مجموعه متمایز میکند، بایستی ویژگیهای این مدیوم را شناخت. گاهي از مهمترین ویژگیها شاخصهای تلهفیلـم به این شرح است:
۱ـ هزینه تولید تلهفیلم جالب کم است گروه تولید آن با حداقل نفرات ممکن شکل میگیرد.
۲ـ تلهفیلم جذاب ها به صورت ادواری از شبکههای تلویزیونی و کابلی پخش میشود؛ نه این که مانند ایران تنها یکبار پخش شود.
۳ـ زمان محصول نهایی تلهفیلم جذاب ۷۰ تا ۹۰ دقیقه است.
۴ـ فیلم دیدنی نامـه تلهفیلـم فرد دی است، به مفهوم با موضوعهای راهنمای ی یا رسانهای سفارش داده میشود.
۵ـ بودجه تولید تلهفیلم زیبا از بخشهای دولتی و نیمه دولتی تامین میشود.
۶ـ تلهفیلم دیدنی به شبکههای تلویزیونی فروخته میشود درآمدزایی دارد.
۷ـ یا دو بازیگر مشهور در آنها بازی میکند.
۸ـ فیلم جذاب نامـه تلهفیلم زیبا از داستانهای زیاد دیده شده اقتباس میشود.
۹ـ در آنها از لوکیشنهای جالب با قابلیتهای گردشگری و همچنین موزیک مکانی استفاده میشود.
۱۰ـ یکی از کاربر دهای تلهفیلم زیبا برای مثال در آمریکا دنبالهسازی ارزان فیلم جالب های پرتعرفه است. «جنگ ستارگان» نمونهای است که تلهفیلم زیبا های بسياري در ادامه آن تولید و ساخته شده است.
۱۱ـ فیلم زیبا سازی از موضوعات جنجالی روز با فاصله اندک با واقعی رویداد، یکی از فرد دهای اصلی تلهفیلم دیدنی است.
تلهفیلم دیدنی در ایران
بیش از یک دهه است که تهیه و تولید تلهفیلم زیبا در ایران به شکل جدی گسترش یافته است. ممکن است بتوان سال ۱۳۷۴ را سال شروع تلهفیلـم در ایران دانست.
در این سال فیلـم های «رابطه» به سفارش کمپانی مخابرات تولید از شبکه پنج سیما پخش شد. بعد از آن سال ۱۳۷۷ تلهفیلم جذاب ی درمورد اعتکاف تولید شد که آن ۷۰ دقیقه بود.
تا پیش از افتتاح مرکز سیمافیلم دیدنی ، روند تولید تلهفیلـم سیر معلومی نداشت و پدیده خاصی محسوب نمیشد. اما با تاسیس مرکز سیمافیلم دیدنی ، هدف تاسیس آن تهیه و تولید فیلم دیدنی هایی با درجه «الف» اعلام شد. تلهفیلم جالب هم درجهبندی «الف» داشت.
در باب دلایل مدیران تلویزیون در روی آوردن به تلهفیلـم ، تحلیلهای بسياري وجود دارد. یکی از این تحلیلها این است که از سالهای ۱۳۷۶ ۷۷ فشار گذاشته ای فرهنگی، کارشناسان، برخي مسوولان و عدهای دیگر در مساله پخش فیلـم های آمریکایی در تلویزیون و اخطارهای جدی در خصوص اثرات تخریبی آن افزایش یافت.
فیلم جالب های سینمای ی ایرانی تولید شده بعد از دوم خرداد ۷۶ با سیاستها و ممیزی تلویزیون همخوانی نداشت.
گسترش شبکههای تلویزیونی هم نیاز به پخش فیلم زیبا بیشتر را به وجود آورد. مناسبتهای مختلف مذهبی، آیینی تاریخی یکی از عوامل شکلدهنده نیاز تلویزیون به تلهفیلـم محسوب میشود.
۹۰ دقیقهایها
میتوان با اطمینان گفت نسبتا هیچ کشوری، فیلم جالب ی متناسب با خطوط قرمز صداوسیمای ما تولید نمیکند. با تولید تلهفیلم جالب است که صداوسیما میتواند با اطمینان، چیزی را که خودش تهیه و تولید است استاندارد خطوط قرمزش در آن رعایت شده به جای فیلم دیدنی تلویزیون ی معمول پخش نماید . در نتیجه، مدیران صداوسیما کمکم تصمیم گرفتند خودشان فیلـم های بلند مناسب پخش تولید کنند.
ابتدا سیمافیلـم در هر سال تعدادی تلهفیلم جذاب تولید کرد، ولی بعد از گذشت یکی دوسال، شبکههای تلویزیونی خود به طور مستقل به تولید روی آوردند.
در یکی دو سال اخیر این کالاها به ۹۰دقیقهای معروف شدهاند. فیلـم نامـه نویسان و کارگردانان بسیار زیاد ی از سینما به تلویزیون کوچ کردند و در رونق تولید تلهفیلم دیدنی ها هرکدام سهم را بردند.
گرچه زیاد ی از کارشناسان منتقدان سینمای ی، تلهفیلم زیبا ها را فاقد کیفیت و استاندارد ضروری میدانند ولی تله فیلم جالب هایی نیز یافت میشود که از بسياري فیلم جذاب های TV ی روی پرده امتیازات زیادتری دارد.
بخش مهمی از این تلهفیلم دیدنی ها به تولیدات مرکز سیمافیلم دیدنی تعلق دارد که در جشنوارههای مختلف داخلی خارجی خوب به دریافت جوایز ارزشمند ی شده است. با این حال به نظر میرسد تولید و اکران تلهفیلم دیدنی در کشور ما نیازمند پشتیبانی بیشتری است.